Choć z punktu widzenia medycyny nie ma w pełni skutecznych metod profilaktyki zespołu suchego oka [1], to jednak można wymienić szereg działań polegających na zredukowaniu czynników ryzyka, które mogą przyczyniać się do rozwoju tej grupy schorzeń. Dowiedz się, na czym polega zespół suchego oka, kto jest szczególnie narażony na jego objawy, jak zmniejszyć prawdopodobieństwo ich wystąpienia i jak postępować, gdy się pojawią.
Czym jest zespół suchego oka?
Zespół suchego oka to grupa schorzeń, w których przebiegu dochodzi do nieprawidłowości w wydzielaniu lub składzie filmu łzowego, to zaś sprawia, że powierzchnia oka nie jest odpowiednio nawilżana i oczyszczana, zaś rogówka nie otrzymuje dostatecznej ilości tlenu i składników odżywczych. Do wysuszenia powierzchni oka i rogówki może też dochodzić w wyniku nadmiernego parowania filmu łzowego [1]. Objawy zespołu suchego oka to najczęściej pieczenie oczu, które nasila się w ciągu dnia, uczucie „piasku” pod powiekami, podrażnienie i zaczerwienienie oczu, czasami także biała śluzowa wydzielina i światłowstręt [2]. Nieleczony zespół suchego oka może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak nawracające stany zapalne rogówki i spojówek oraz znaczne pogorszenie widzenia związane z uszkodzeniem rogówki, a nawet utrata wzroku.
Jakie są czynniki zwiększające ryzyko rozwoju zespołu suchego oka?
Jest wiele czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju zespołu suchego oka. Należą do nich niektóre choroby genetyczne, uszkodzenia gruczołu łzowego, działanie niepożądane niektórych leków (np. antyhistaminowych, moczopędnych czy na nadciśnienie, a także doustnej antykoncepcji i zastępczej terapii hormonalnej) i menopauza. Czynniki zwiększające ryzyko rozwoju zespołu suchego oka to również noszenie soczewek kontaktowych czy długotrwała praca przy komputerze. Do suchości oczu może prowadzić również częste przebywanie w klimatyzowanych pomieszczeniach oraz kontakt z chlorowaną wodą podczas korzystania z pływalni.
Czy można zapobiec objawom zespołu suchego oka?
Zespół suchego oka towarzyszy osobom nań cierpiącym do końca życia, nie ma też skutecznych metod profilaktyki tej grupy schorzeń [1, 2]. Można jednak skutecznie niwelować objawy suchości oczu, jest też szereg zaleceń dotyczących postępowania polegającego na unikaniu czynników ryzyka. Osobom zmagającym się z suchością oczu zaleca się regularne używanie kropli nawilżających nazywanych „sztucznymi łzami” [3]. Przynoszą one ulgę przy objawach suchego oka i zapobiegają skutkom tego schorzenia. Rekomendowane są krople nawilżające do oczu z kwasem hialuronowym i bez sztucznych konserwantów, które mogą powodować dodatkowe podrażnienia. Dobrym wyborem będą na przykład krople do oczu Hyal Drop Ultra 4s, a dla osób dodatkowo cierpiących na alergię powodującą objawy ze strony oczu – krople Ektin z kwasem hialuronowym i ektoiną.
W przypadku już istniejącego zespołu suchego oka, a także dla zachowania ogólnej dobrej kondycji narządu wzroku zaleca się unikanie takich czynników jak dym papierosowy (ale również dym z grilla czy ogniska), bardzo zimne i suche powietrze, wiatr, drażniące oczy substancje chemiczne (chlor, farby i lakiery, środki stosowane do dezynfekcji, smog), zbyt długiego oglądania telewizji i wielogodzinnego patrzenia w ekran komputera i smartfona. Zaleca się noszenie okularów przeciwsłonecznych, a podczas pracy przy komputerze okularów ochronnych. Dobrym sposobem jest częste mruganie powiekami, co pozwala równomiernie rozprowadzać film łzowy. Można też profilaktycznie stosować nawilżające krople do oczu, czyli „sztuczne łzy”.
Bibliografia:
- Marek Prost, Zespół suchego oka, https://www.mp.pl/pacjent/okulistyka/chorobyoczu/chorobyspojowki/86727,zespol-suchego-oka, „mp.pl” [online] data dostępu 01.08.2022
- Arkadiusz Pogrzebielski, Zespół suchego oka, „mp.pl” [online] https://www.mp.pl/okulistyka/okulistyka-dla-nieokulistow/artykuly/127100,zespol-suchego-oka,1, data dostępu 01.08.2022
- Grabska-Liberek I. i in., Wytyczne Polskiego Towarzystwa Okulistycznego dotyczące diagnostyki i leczenie Zespołu Suchego Oka, 2017, s. 1 – 15.
